Y clybiau cymunedol lle dechreuodd breuddwydion Paralympaidd

Sabrina Fortune a Chlwb Athletau Glannau Dyfrdwy 

Pan gamodd Sabrina Fortune i'r cylch taflu, fe daflodd Record Byd a sicrhau bri Paralympaidd. Roedd yn dafliad arbennig y mae posib ei olrhain yn ôl i Glwb Athletau Glannau Dyfrdwy.

Oherwydd mai ar Lannau Dyfrdwy y dechreuodd y Bencampwraig Byd deirgwaith ar ei siwrnai Baralympaidd am y tro cyntaf. Dyma ble datblygodd ei hoffter hi o daflu a ble cafodd gyfle i hogi ei sgiliau.

Cyn Paris 2024, dywedodd yr hyfforddwr taflu ac aelod o’r pwyllgor, Lesley Brown:

“Mae yna ymdeimlad aruthrol o falchder yn y clwb. Mae Sabrina yn athletwraig wych ac yn fodel rôl gwych i’n haelodau ifanc ni ac rydyn ni’n edrych ymlaen yn fawr at ei chefnogi hi. Mae tua 25 ohonon ni yn y garfan taflu ac fe fydd llu o negeseuon WhatsApp yn gwibio nôl a mlaen pan fydd hi’n cystadlu.”

Ac yn sicr dydi Sabrina ddim wedi anghofio lle dechreuodd y cyfan.

“Pan mae hi wedi ennill medalau aur ym Mhencampwriaethau’r Byd, mae hi wedi dod yn ôl i’r clwb i’w dangos nhw i bawb. Ac nid dim ond yn y clwb, mae hi’n ymwneud â llawer o grwpiau cymunedol lleol hefyd.”

Yn 2023, rhoddwyd wyneb newydd ar y trac yng Nghlwb Athletau Glannau Dyfrdwy, diolch i gyllid y Loteri Genedlaethol, ac mae’r clwb wedi derbyn nifer o grantiau eraill hefyd. Yn wir, dros y blynyddoedd, mae’r Loteri Genedlaethol wedi dyfarnu mwy na £21,000 i’r clwb.

Ac mae'r buddsoddiad yma’n hollbwysig. Mae Glannau Dyfrdwy yn ardal lle mae pocedi o amddifadedd:

“Rydyn ni eisiau bod yn glwb sy’n hygyrch. Mae mor bwysig ein bod ni’n gallu parhau i ddarparu cyfleoedd chwaraeon yn yr ardal. Y peth olaf rydyn ni eisiau ydi gwrthod plant am nad ydi eu teuluoedd nhw’n gallu fforddio talu - felly rydyn ni'n ceisio cadw'r ffioedd mor isel â phosib. Mae hynny’n golygu ein bod ni’n dibynnu ar grantiau gan Chwaraeon Cymru i esblygu a thyfu – mae wedi bod yn enfawr i ni.”

“Rydyn ni wedi gallu uwchraddio’r trac a’r cawell taflu. Fe gawson ni grant o Gronfa Cymru Actif sydd wedi golygu ein bod ni wedi gallu prynu offer taflu newydd a pheli meddygaeth.

“Y tu ôl i’r llenni, rydyn ni hefyd wedi gallu cefnogi a datblygu ein hyfforddwyr a’n swyddogion ni, sy’n hanfodol, yn enwedig gan ein bod ni’n disgwyl cynnydd mewn diddordeb ar ôl Paris 2024.” 

Phil Pratt a Chlwb Pêl Fasged Cadair Olwyn Archers Met Caerdydd 

Pan aeth y chwaraewr pêl fasged cadair olwyn, Phil Pratt, i ddigwyddiad gan Chwaraeon Anabledd Cymru am y tro cyntaf yn naw oed, ychydig a wyddai unrhyw un y byddai’n cystadlu fel Paralympiad ddwywaith.

Yn y digwyddiad yma y gwnaeth o ddarganfod pêl fasged cadair olwyn a Chlwb Pêl Fasged Cadair Olwyn Archers Met Caerdydd.

Mae Jo Coates wedi helpu i reoli a hyfforddi'r clwb ers 21 mlynedd. Mae hi’n angerddol am ddarparu cyfleoedd chwaraeon a chymdeithasol i bobl anabl:

“Gan siarad yn ystadegol, mae pobl anabl ar lefel leol ac o oedran gweithio ddwywaith yn fwy tebygol o fod yn segur na’u cyfoedion sydd ddim yn anabl. Dyma pam mae clybiau fel ein un ni yn chwarae rhan bwysig iawn. Rydyn ni’n darparu amgylchedd lle gall plant ac oedolion sydd â nam ar aelodau isaf y corff gael mynediad i chwaraeon tîm cymdeithasol a chystadleuol.”

Ac mae hi wedi dilyn cynnydd Phil yn frwd:

“Rydw i wrth fy modd yn ei wylio fe’n chwarae.” meddai Jo. “Rydyn ni bob amser yn dal i fyny pan fydd e’n ôl ac mae’n ymweld â’r criw iau yn aml, gan gyflwyno tystysgrifau ar ddiwedd y tymor.” 

Fe wnaeth hi, ynghyd â sawl hyfforddwr arall, feithrin doniau Phil fel llanc ifanc, cyn i Caroline Matthews - cyn Baralympiad ei hun - ddod yn hyfforddwr iddo ar lefel hŷn.

Roedd y clwb yn allweddol wrth gefnogi Phil yn ei ddyddiau cynnar yn y gamp, ac ers hynny mae wedi ennill efydd yng Ngemau Paralympaidd Rio 2016, wedi ennill Pencampwriaethau Ewrop a chafodd ei enwi yn yr All-Star Five ym Mhencampwriaethau’r Byd 2022, lle hawliodd Prydain Fawr fedal arian.

Ac mae'r Loteri Genedlaethol wedi chwarae rhan enfawr yn ei siwrnai hefyd. Nid yn unig y mae’n derbyn cefnogaeth y Loteri Genedlaethol fel athletwr elitaidd, ond mae’r clwb o Gaerdydd hefyd wedi derbyn buddsoddiad sylweddol drwy Chwaraeon Cymru:

“’Fydden ni ddim wedi gallu dechrau’r clwb hyd yn oed oni bai am y grantiau rydyn ni wedi’u derbyn gan Chwaraeon Cymru – na’i gadw i fynd wedyn. Rydyn ni wedi derbyn mwy na £21,000 ers 2007. Rydyn ni wedi gallu prynu fflyd o gadeiriau chwarae. Heb y rhain, ’fyddai dim clwb wedi bod i Phil ymuno ag e, gan fod rhaid cael cadair chwaraeon.”

Ym mis Mawrth eleni, derbyniodd y clwb grant arall ar gyfer sefydlu adran newydd i ddechreuwyr:

“Rydyn ni wedi bod ag adran iau ers amser maith, ond roedd angen rhywbeth ar y rhai dros 14 oed sydd newydd ddechrau yn y gamp. Er mwyn ehangu, roedd angen mwy o gadeiriau, mwy o offer a mwy o hyfforddwyr.

“Dim ond oherwydd Chwaraeon Cymru a’r Loteri Genedlaethol rydyn ni wedi gallu gwneud hynny a chwarae rhan yn siwrnai Baralympaidd Phil.” 

Ben Pritchard a Chlwb Hwylio'r Mwmbwls

Fe ddechreuodd y rhwyfwr Ben Pritchard ar ei siwrnai chwaraeon mewn cwch o fath gwahanol. Gan hwylio’r tonnau yng Nghlwb Hwylio’r Mwmbwls, yma y datblygodd ei fantais gystadleuol a mynd ymlaen wedyn i gynrychioli Cymru a Phrydain Fawr. A nawr, mae e wedi ennill medal Aur Paralympaidd.

Richard Woffinden yw llywydd y clwb ac mae’n gyfrifol am hyfforddi. Er nad oedd yn cyfrannu pan oedd Ben yn hwylio, meddai:

“Mae’r clwb yn eithriadol falch bod Ben wedi hwylio yma yn llanc ifanc. Yr hyn rydyn ni’n ei wneud yn y Mwmbwls yw helpu pobl ifanc i fagu hyder, rhoi profiad iddyn nhw o wneud rhywbeth ar eu pen eu hunain a’u haddysgu nhw am ddiogelwch dŵr. Mae’n wych bod Ben wedi datblygu’r pethau hyn yma ac wedi mynd ymlaen i fod yn rhwyfwr Paralympaidd.”

Bob blwyddyn, mae’r clwb yn hyfforddi hyd at 50 o blant allan ar y dŵr:

“Mae diogelwch dŵr yn sgil bywyd mor bwysig, ac yn eithriadol bwysig pan rydych chi'n byw yma, ger y môr. Ond mae'n ymwneud â chymuned a chysylltiadau cymdeithasol hefyd. Rydyn ni'n hyfforddi gyda'n gilydd ac yn mynd i gystadlaethau. Yn aml, dyma’r tro cyntaf i berson ifanc fynd i ffwrdd heb ei rieni.

“Mae’r clwb yn chwarae rhan enfawr mewn iechyd a lles y meddwl hefyd. Wrth fod allan ar y dŵr, mae'r problemau oedd gennych chi wrth gyrraedd fel pe baen nhw’n diflannu,” ychwanegodd Richard.

Mae Clwb Hwylio’r Mwmbwls yn awyddus i gadw ei gostau’n isel er mwyn parhau i ddenu aelodau o bob cefndir:

“Rydyn ni wedi bod yn ffodus i dderbyn grantiau’r Loteri Genedlaethol gan Chwaraeon Cymru. Rydyn ni wedi gallu prynu cychod ac offer newydd yn ogystal â hyfforddi gwirfoddolwyr i gadw ein haelodau ni’n ddiogel ar y dŵr. Mae hyn yn golygu nad oes rhaid i ni ddod o hyd i’r arian o ffioedd ac mae’n ein helpu ni i aros yn fforddiadwy ac yn hygyrch.”

Drwy Chwaraeon Cymru, mae’r clwb wedi derbyn £88,000 ers 2002.