Pan gyrhaeddodd Dan Jervis dreialon dethol Nofio Prydain ar gyfer Gemau Olympaidd Tokyo fis diwethaf, roedd wedi treulio llawer o'r flwyddyn flaenorol yn gorfod nofio mewn llyn oer, tywyll ger Resolfen.
Erbyn iddo ddringo allan o'r pwll, roedd wedi gadael ei holl gystadleuwyr ymhell tu ôl iddo – gan ennill y dull rhydd 1500m yn gyfforddus, dros bedair eiliad y tu mewn i’r amser ystyried Olympaidd.
Llwyddodd nofiwr arall o Gymru, Harriet Jones – un arall oedd wedi bod allan o'r pwll ers misoedd – i sicrhau gorau personol hyd yn oed yn y pili pala 100m wrth iddi hi, hefyd, sicrhau ei lle ar gyfer Tokyo.
Dim ond dau o'r cyflawniadau yw'r rhain sydd wedi gwneud i staff Athrofa Chwaraeon Cymru adlewyrchu ar y gwersi sydd wedi’u dysgu o flwyddyn o gyfyngiadau symud.
Mewn sawl achos, mae'r glasbrint wedi cael ei rwygo, a sicrwydd wedi’i daflu allan drwy'r ffenestr.
Efallai ei fod wedi cael ei orfodi arnynt, ond mae athletwyr elitaidd Cymru ar fin dod i ddiwedd arbrawf dynol mwyaf eu bywydau chwaraeon – a bywydau'r gwyddonwyr chwaraeon sy’n cael eu cyflogi i'w cefnogi hefyd.
Beth sy'n digwydd pan fyddwch chi’n atal pob cystadleuaeth, yn eu gorfodi i orffwys, ac wedyn yn cyfyngu ar eu mynediad i hyfforddiant a therapïau fel bod dynion a merched y byd chwaraeon elitaidd yn cael eu gorfodi i feddwl am ffyrdd newydd o wneud pethau?
Yr ateb, mae'n debyg, yw posibiliadau newydd cyffrous, yn seiliedig ar rinweddau fel gwydnwch, penderfyniad ac ymdeimlad rhydd o ddychymyg.
Pwy fyddai wedi meddwl yn ystod yr wythnosau rhyfedd cyntaf hynny o gyfyngiadau symud y byddai’r athletwyr oedd yn rhedeg o dan lampau stryd, yn codi bagiau siopa trwm wedi'u llenwi â llyfrau, neu’n herio ei gilydd i sialensau beicio ar Strava, yn edrych yn ôl ar y cyfnod yma fel un sydd wedi eu siapio mewn ffordd gadarnhaol?
Ond efallai y byddan nhw'n gwneud hynny.
Pan darodd y pandemig gyntaf, roedd rhaid i dîm Athrofa Chwaraeon Cymru, yn cynnwys ffisiotherapyddion, cynghorwyr perfformiad, dadansoddwyr, maethegwyr, seicolegwyr a hyfforddwyr cyflwr, symud yn gyflym.
Roeddent yn rhannu pwysau ac offer hyfforddi fel dulliau goroesi mewn ffilm Armageddon drychinebus.
Mae Felicity Hares, arweinydd pobl a gwasanaethau Athrofa Chwaraeon Cymru, yn cofio: "Yn ystod yr wythnosau cyntaf hynny, roedd gennym ni hyfforddwyr cryfder a chyflyru yn rhannu pwysau i'w rhoi i bobl fynd adref i ble bynnag oedden nhw.
"Rydw i'n credu ein bod ni wedi cael y rhan fwyaf yn ôl nawr, ond mae ambell ddarn ar hyd a lled y wlad o hyd.
"Roedd gennym ni ddull gweithredu i sicrhau cyn lleied o risg â phosibl, gan ddosbarthu dim ond os oedd yn hanfodol yn unig. Dim ond os nad oedd posib gwneud pethau o bell oedden ni’n ymyrryd."
Wedyn cefnogwyd yr athletwyr o bell drwy blatfformau rhithwir.
Roedd rhai’n teimlo bod hyn yn braf, yn enwedig gan fod technolegau cyfathrebu fel Zoom yn golygu eu bod yn gallu arbed amser ar deithio.
I eraill – a oedd efallai'n mwynhau agor eu calon a siarad am eu problemau tra oedd ffisiotherapydd yn tylino eu cyhyrau am awr neu ddwy – roedd y byd newydd yma’n gwneud iddyn nhw deimlo'n ynysig.
"Roedd rhaid rheoli argyfyngau ar y dechrau," meddai'r ffisiotherapydd Dan Grimstead, arweinydd clinigol a chyflenwi.
"Fe wnaethon ni gau'r athrofa ac roedd rhaid i ni roi sylw i ddisgwyliadau pobl. Roedd Gemau Olympaidd ar y gorwel a doedd gennym ni ddim sefydliad i ddarparu gwasanaethau mwyach.
"Roedd rhaid i ni wneud llawer o waith i sefydlogi'r sefyllfa. Wedyn, roedd rhaid i ni ddweud ein bod ni’n mynd i gyflwyno pethau mewn ffordd wahanol."
Ond nid yw'r hyn sydd wedi dod i'r amlwg ar draws llawer o chwaraeon wedi bod yn ddirywiad mewn lefelau ffitrwydd a chyflwr, ond yn aml yn welliant amlwg.
"Mae un gwyddonydd chwaraeon wedi cyflwyno rhywfaint o waith yn ymwneud â beicwyr benywaidd," meddai Hares.
"Cyn y cyfnod clo, ’fydden nhw byth wedi meddwl, heb fynediad i gampfeydd, neu hyfforddiant arbenigol, neu bwysau, y gallen nhw wella cryfder rhan isaf eu corff.
"Ond mae'r profion wedi dangos bod cymaint y gallan nhw ei wneud gartref yn eu garej neu eu gardd, felly efallai nad yw'r amgylchedd arbenigol mor allweddol ag yr oedden ni’n ei feddwl.
"Mae wedi arwain at newid yn y ffordd mae rhai o'r beicwyr yn cynnal eu sesiynau. Does dim rhaid iddyn nhw fynd i Gaerdydd drwy'r amser ar gyfer gwasanaethau arbenigol. Er enghraifft, mae posib defnyddio'r gampfa yng Nghasnewydd. Mae newid meddylfryd wedi bod."
Yn ogystal â nofwyr yn defnyddio llynnoedd neu'n gwella eu cyhyrau craidd ar dir, neu feicwyr yn ymarfer yn eu garejys, mae chwaraewyr hoci a phêl rwyd wedi bod yn gweithio ar eu sgiliau technegol yn eu gardd hefyd, neu chwaraewyr sboncen yn canolbwyntio ar eu strategaethau meddwl.
Mae addasu ymarferol wedi bod, fel y gawell taflu a adeiladwyd gan y pencampwr Paralympaidd Aled Davies yn ei ardd gefn.
Mae eraill wedi teimlo hwb gan gymuned leol gefnogol, fel y pencampwr tennis bwrdd Paralympaidd Rob Davies. Fe wnaeth ei ffrindiau a'i gymdogion yn Aberhonddu osod bwrdd iddo yn ei neuadd bentref leol pan nad oedd yn cael teithio i Gaerdydd i hyfforddi.
Trodd judoka Rhif 1 Cymru Natalie Powell ei hystafell fyw yn gampfa ac arena ymarfer dros dro, gyda matiau, a defnyddiodd y taflwr disgen F44, Harrison Walsh, lwybr troed lleol i daflu i gae cyfagos.
Roedd ambell rwystr, wrth gwrs, wrth i’r arloesi fynd rhagddo. Newidiodd y rhwyfwraig sydd wedi cipio medal arian Olympaidd, Vicky Thornley, ei chwch am feic a thorri ei braich yn y pen draw, ond mae cynghorydd perfformiad Athrofa Chwaraeon Cymru, Dan Farmer, yn credu bod y 12 mis diwethaf wedi bod yn drawsnewidiol.
