Wel mae wedi bod yn haf gwych! Efallai bod Paris 2024 wedi dod i ben, ond bydd atgofion Olympiaid a Pharalympiaid Cymru yn aros yn hir yn y cof.
Mae 56 o athletwyr o Gymru wedi croesi’r Sianel yr haf yma ac wedi dychwelyd gyda 29 o fedalau.
Ond wrth gwrs, nid dim ond safleoedd ar y podiwm sy’n bwysig - mae'n ymwneud ag eiliadau rhyfeddol, gwthio eich hun i’r eithaf ac arddangosfa heb ei hail o chwaraeon ar gyfer y genhedlaeth nesaf.
Beth am i ni atgoffa ein hunain am Gymru yn y Gemau…
Ydyn, rydyn ni’n genedl fechan ond unwaith eto fe wnaethon ni brofi i fod yn bwerdy. Dewiswyd 35 o athletwyr o Gymru, sef y nifer uchaf erioed, gan Dîm Prydain Fawr ar gyfer y Gemau Olympaidd ac aeth 21 o athletwyr o Gymru i Baris eleni fel rhan o ParalympicsGB, a ddathlodd y casgliad mwyaf o fedalau Paralympaidd mewn 20 mlynedd.
Doedd dim rhaid i chi edrych yn bell am athletwr o Gymru – o saethyddiaeth ac athletau i taekwondo a ffensio cadair olwyn, yn sicr roedd cynrychiolaeth dda o Gymru ar draws ystod eang o chwaraeon.
Roedd cryfder Cymru yn arbennig o amlwg yn y digwyddiadau beicio a nofio Olympaidd. Yn wir, roedd tair o’r pedair a enillodd yr efydd yng nghystadleuaeth Ymlid y Beicio i’r Timau Merched yn Gymry.
Ac yn y Gemau Paralympaidd, fe gyfrannodd Cymru bedwar o’r sgwad cryf o 11 yn y tennis bwrdd – mae hynny’n 36%.
Fe welson ni raniad o bron i 50/50 o ran cystadleuwyr gwrywaidd a benywaidd ym Mharis 2024. O'r 56 o athletwyr o Gymru, gan gynnwys yr aelodau wrth gefn, roedd 27 yn fenywod.
Ac mae'r uchafbwyntiau nodedig yn cynnwys y canlynol:
Rydyn ni wedi dathlu a bloeddio ein cymeradwyaeth i eiliadau rhyfeddol gan Olympiaid a Pharalympiaid Cymru:
Mae athletwyr Cymru wedi cyflawni perfformiadau anhygoel, ennill neu golli. Mae eu penderfyniad llwyr a'r siwrneiau a ddaeth â nhw i'r foment hon wedi dod â deigryn i lygad sawl un wrth iddyn nhw oresgyn adfyd.
Hon yn sicr oedd sioe orau Paris ac, ar y llwyfan, roedd amrywiaeth o athletwyr o Gymru sy’n credu’n gryf mewn rhoi cynnig ar gymaint o chwaraeon â phosibl yn eich blynyddoedd iau a’u mwynhau.
Meddyliwch am y rhwyfwr Ben Pritchard sydd hefyd wedi mwynhau cystadlu mewn hwylio a thriathlon. Mae’r beiciwr James Ball yn gyn nofiwr a bu’r bara ganŵ-wraig, Laura Sugar, yn cynrychioli Cymru mewn hoci heb anabledd. Roedd Matt Bush yn daflwr gwaywffon cyn iddo ddarganfod taekwondo ac, wrth gwrs, roedd Olivia Breen yn cystadlu yn y 100m a’r naid hir.
Am griw amldalentog!
Cefnogwyr mwyaf Olympiaid a Pharalympiaid Cymru yw chwaraewyr y Loteri Genedlaethol.
Mae’r cyllid ar gyfer achosion da wedi newid y gêm i chwaraeon yng Nghymru ers bron i 30 mlynedd, gan gefnogi ein hathletwyr gorau ni fel eu bod yn gallu hyfforddi’n llawn amser, cael mynediad at hyfforddwyr gorau’r byd ac elwa o gymorth gwyddoniaeth a meddygaeth chwaraeon arloesol.
Hefyd mae’r Loteri Genedlaethol yn cefnogi’r clybiau cymunedol sy’n meithrin talentau ifanc yn ogystal â chyfleusterau chwaraeon o safon byd fel Felodrom Geraint Thomas yng Nghasnewydd a Stadiwm Principality yng Nghaerdydd.
Fel y dywedodd Aled Davies – sydd wedi ennill tair medal aur, un arian ac un efydd dros bedwar Gemau Paralympaidd:
“Heb gefnogaeth y Loteri Genedlaethol, ’fyddwn i ddim wedi gallu cyflawni’r hyn rydw i wedi’i gyflawni. Mae wedi fy ngalluogi i wneud cynnydd, gwthio’r record byd i fyny bob blwyddyn a nawr rydw i wedi mynd â’r gamp i le na feddyliodd neb erioed. Mae hynny oherwydd cefnogaeth anhygoel y Loteri Genedlaethol a’r holl chwaraewyr anhygoel sydd allan yna.”
Mae ein sêr ni ym Mharis yn tanio breuddwydion pobl ifanc. Faint o blant wyliodd y ddrama chwaraeon yn datblygu a phenderfynu, “Dyna beth rydw i eisiau ei wneud”?
Ac wrth gwrs, nid dim ond ysbrydoli’r genhedlaeth nesaf o Olympiaid a Pharalympiaid sy’n digwydd, mae’n tanio brwdfrydedd i fynd ar eich beic, mentro i’r pwll, rhedeg yn gyflym neu ddim ond rhoi cynnig ar rywbeth newydd.
Ed Davies yw ysgrifennydd clwb Beicwyr Tywi yng Nghaerfyrddin; y clwb lle dechreuodd y cyfan i'r ferch euraidd Emma Finucane. Mae'n dweud bod effaith Paris yn gwbl amlwg:
“Rydyn ni’n bendant wedi cael mwy o ymholiadau gan rieni y mae eu plant nhe wedi gwylio’r Gemau ac sydd eisiau rhoi cynnig ar feicio. Mae ein haelodau iau ni wedi bod yn gyffrous iawn – maen nhw wedi cael eu syfrdanu o weld beth mae merch sydd wedi dod drwy’r clwb wedi’i gyflawni ar lwyfan mwya’r byd.”
Os ydych chi wedi cael eich ysbrydoli gan Baris 2024, mae llawer o gyfleoedd i chi gymryd rhan mewn chwaraeon ledled Cymru.
Ewch i wefan gwasanaethau hamdden eich awdurdod lleol neu cysylltwch â Chorff Rheoli Chwaraeon Cenedlaethol – fel Athletau Cymru, Beicio Cymru neu sefydliad Tennis Bwrdd Cymru – i ddod o hyd i’ch clwb agosaf.
Os ydych chi’n chwilio am gyfleoedd chwaraeon anabledd yn eich ardal chi, byddai tîm Chwaraeon Anabledd Cymru wrth eu bodd yn sgwrsio â chi.
Mae’r bencampwraig focsio Lauren Price wedi mynd yn ôl at ei gwreiddiau i weld sut mae cyllid y Loteri…
Dyma restr lawn o’r prosiectau sydd wedi’u cefnogi gan £3.5m o gyllid gan Lywodraeth Cymru.
Wedi’i neilltuo gan Chwaraeon Cymru, bydd y cyllid yn ehangu mynediad at chwaraeon a gweithgarwch corfforol…