Yn bresennol: Lawrence Conway CB (Cadeirydd), Pippa Britton (Is-gadeirydd), Ashok Ahir, Dafydd Trystan Davies, Y Farwnes Tanni Grey-Thompson DBE DL (Cadeirydd Etholedig), Nicola Mead-Batten, Hannah Murphy, Judi Rhys, Phil Tilley, Alison Thorne, Martin Veale.
Staff: Brian Davies (Prif Swyddog Gweithredol) (Eitemau 1-9), Graham Williams, Emma Wilkins, Liam Hull, Craig Nowell, Owen Hathway (Eitem 4), James Owens (Eitem 6.1), Joanne Nicholas (Eitem 9), Jane Foulkes a Susie Osborne (Eitem 6.2), Amanda Thompson (cofnodion). Allanol: Neil Welch (Llywodraeth Cymru) Jac Chapman (Panel Ieuenctid), Sian Dorwood a Janine Dube (Cam i Rôl Anweithredol)
1. Croeso/ymddiheuriadau am absenoldeb
Croesawodd y Cadeirydd bawb i’r cyfarfod. Croesawodd y Cadeirydd Etholedig a fyddai'n dechrau ei phenodiad ar 4 Gorffennaf. Derbyniwyd ymddiheuriadau am absenoldeb gan Ian Bancroft, Rajma Begum, Delyth Evans a'r Athro Leigh Robinson.
2. Datgan Budd
· Ni chyfrannodd Nicola Mead-Batten at Eitem 4 - y drafodaeth ynglŷn â phedwaredd drwydded y Loteri Genedlaethol gan fod y Comisiwn Hapchwarae yn gleient i Capital Law.
· Nid oedd Brian Davies (Prif Swyddog Gweithredol) yn bresennol ar gyfer Eitem 10 - Adolygiad Whyte.
3. Cofnodion y cyfarfod diwethaf dyddiedig 17 Chwefror, log gweithredu a thraciwr penderfyniadau
Derbyniwyd y cofnodion fel cofnod manwl gywir. Materion yn codi:
· Fe wnaeth y Bwrdd Ymchwilio i Ddamweiniau Morol gwrdd yn wythnos gyntaf mis Mai, roedd Chwaraeon Cymru yn bresennol, does dim byd wedi deillio o'r cyfarfod hwnnw eto. Mae disgwyl y bydd effaith ar nifer o chwaraeon dŵr.
· Mae disgwyl i gynllun cyfathrebu'r Cynllun Busnes gael ei rannu gyda'r Bwrdd.
4. Adroddiad y Cadeirydd a'r Bwrdd Gweithredol – SW(22)13
Nododd yr aelodau yr adroddiad a chafodd y canlynol ei ychwanegu neu ei drafod.
· Roedd y Cadeirydd Etholedig wedi cynnal sgyrsiau cychwynnol gyda'r Prif Swyddog Gweithredol a’r tîm Arwain, ac roedd wedi mynd i'r digwyddiad Ymgysylltu â Phartneriaid yng Nghanolfan Genedlaethol Chwaraeon Cymru ar 29 Ebrill. Roedd hyn yn amser arweiniol effeithiol. Byddai anwythiad mwy ffurfiol yn dilyn ac roedd cyfarfod gyda'r Dirprwy Weinidog wedi ei drefnu ar gyfer y Cadeirydd Etholedig.
· Mae UK Sport wedi bod yn diweddaru'r sector chwaraeon ynghylch gwaharddiadau sy'n deillio o ymosodiad Rwsia ar Wcráin. Roedd gwaith ymchwil yn cael ei wneud i weld a allai athletwr sydd wedi perfformio'n dda yn Wcráin gael statws ffoadur i ymuno â'r rhaglenni hyfforddi, ac roedd Chwaraeon Cymru yn hapus i hwyluso hyn yng Nghymru. Byddai'n anodd i Chwaraeon Cymru chwilio'n frwd am athletwyr o'r fath, fodd bynnag, byddai'n cynnig cymorth i bartneriaid lle bo angen. Roedd enghreifftiau hefyd lle'r oedd unigolion a chyrff rheoli anllywodraethol yn codi arian ac yn nodi offer a chyfleoedd hyfforddi i ffoaduriaid o’r Wcráin sy'n dod i Gymru. Mae pryder wedi bod y bydd effaith anghymesur ar chwaraeon i bobl anabl. Pe bai modd adnabod athletwyr o’r Wcráin yng Nghymru, efallai y bydd modd eu cyfeirio at y cymorth perthnasol.
· Pedwerydd Trwydded y Loteri Genedlaethol: Pan gyhoeddodd y Comisiwn Hapchwarae ei hoff gynigydd fel Allwyn yn gynharach eleni fe sbardunodd her gyfreithiol gan Camelot (y cynigydd wrth gefn) a chynigwyr eraill. Roedd yr achos i fod i fynd i'r Uchel Lys ym mis Hydref ac nid yw'r Comisiwn Hapchwarae wedi gallu symud ymlaen ar hyn o bryd gyda pharatoadau pontio a chynlluniau ar gyfer y drwydded.
· Cynnwys Pobl Trawsryweddol mewn Chwaraeon: Roedd gohebiaeth wedi'i chyfnewid rhwng grŵp LHDTQ+ Chwaraeon Cymru a Chwaraeon Cymru o ran y canllawiau a gyhoeddwyd yn dilyn cydweithio â HCSC ar y mater hwn. Y gobaith oedd y byddai deialog pellach rhwng partïon yn esbonio'r broses a ddilynwyd a’r wybodaeth ffeithiol a oedd yn sail i'r canllawiau.
CAM GWEITHREDU: Bydd y Prif Swyddog Gweithredol yn rhoi papur diweddaru i gyfarfod y Pwyllgor Amrywiaeth a Chynhwysiant Cydraddoldeb ar 9 Mehefin 2022.
· Arolwg Chwaraeon Ysgol:14,000 o ymatebion wedi dod i law hyd yma a oedd yn golygu bod yr arolwg i'w weld ar y trywydd iawn gyda'r lefel ymateb a gyrhaeddwyd yn 2018.
· Rhannwyd y Cynllun Busnes gyda'r Bwrdd a Llywodraeth Cymru a chafodd hefyd ei rannu a'i esbonio wrth Bartneriaid yn y digwyddiad ymgysylltu ar 29 Ebrill a chafwyd adborth cadarnhaol.
· System Chwaraeon Cynhwysol: Yn ddiweddar cafodd staff y sefydliad hyfforddiant codi ymwybyddiaeth gan Sunil Patel (No Boundaries) a gafodd effaith gadarnhaol ar eu ffordd o feddwl a'u hagwedd at ED&I o fewn y dirwedd chwaraeon perfformiad uchel.
· Menter uniondeb Chwaraeon UK Sport: Wedi'i dargedu at faterion chwaraeon perfformiad uchel yn unig, mae CrimeStoppers wedi cael ei gontractio i weithredu fel y pwynt cyswllt cyntaf ar gyfer galwadau cyn cyfeirio naill ai at y Corff Rheoli Cenedlaethol perthnasol neu ymlaen i Sport Resolutions. Mae swyddogion Chwaraeon Cymru yn teimlo bod angen ymgysylltu a thrafod gydag UKSport er mwyn canfod effeithiolrwydd Cymru ac unrhyw botensial i ehangu er mwyn ymdrin â materion ehangach.
· Roedd Rajma Begum wedi cael ei thagio yn ddiweddar i sylwadau ar y cyfryngau cymdeithasol ynglŷn â hiliaeth mewn chwaraeon. Cyfarfu'r Prif Swyddog Gweithredol â Rajma i drafod sut roedd hyn yn effeithio arni. Y cyngor i unrhyw aelod o'r Bwrdd mewn sefyllfaoedd tebyg yw pasio'r rhain iddo ef a'r tîm Cyfathrebu pe baen nhw'n teimlo bod angen gwneud hynny. Ni ddylai unrhyw aelod o'r Bwrdd deimlo'n bersonol gyfrifol am ymateb ar ran Chwaraeon Cymru ar y cyfryngau cymdeithasol. Er y gellir ystyried ymatebion swyddogol weithiau fel rhai rhy glinigol, mae'n rhaid i staff weithredu'n ofalus ac yn aml roedd problem yn fwy cymhleth neu angen ymateb mwy cynhwysfawr nag oedd yn bosibl ar lwyfannau'r cyfryngau cymdeithasol. Y gobaith yw y bydd hyfforddiant gyda staff cyfryngau cymdeithasol y CRhC hefyd yn ymdrin â materion o'r fath.
5. Panel Ieuenctid
Diolchodd yr aelodau i JC am ei adroddiad. Roedd aelodau'r Panel Ieuenctid wedi trafod eu profiad ar y Panel hyd yma, a phob un wedi cael y cyfle i wasanaethu dwy flynedd. Roedd y Panel yn ystyried sut i feithrin perthynas â rhanddeiliaid â blaenoriaeth. Roedd y rhaglen Llysgennad Ifanc wedi cael ei hadolygu yn ddiweddar gan yr ymgynghorwyr Ngatahi Sport, ac roedd gweithgor am gael ei greu i drafod canfyddiadau'r adolygiad a blaenoriaethu argymhellion. Fel rhan o hyn, roedd y Panel yn awyddus i recriwtio pobl ifanc ar gyfer eu setiau sgiliau ehangach ac amrywiol yn hytrach na chanolbwyntio ar gyfranogwyr chwaraeon yn unig a hefyd i greu mwy o rolau i gyn-fyfyrwyr. Teimlai Aelodau'r Bwrdd y byddai'r cyn-fyfyrwyr yn enwedig yn golygu gwaith mawr ac y byddai'n rhaid i Chwaraeon Cymru ystyried pa gefnogaeth y gallai ei rhoi. Bu'n rhaid rhoi mwy o ystyriaeth hefyd i rôl y Panel Ieuenctid yn gyffredinol fel llais pobl ifanc yng Nghymru.
6. Polisi a Strategaeth
6.1 Dull Buddsoddi Partner – Pontio CRhC – SW(22)14
Rhoddodd yr adroddiad hwn y broses bontio ariannol ar gyfer y Cyrff Rheoli Cenedlaethol perthnasol (CRhC) ar gyfer y cyfnod 2023 i 2026. Byddai'r dewisiadau partner arfaethedig yn cael eu darparu o dan drefniadau ariannol presennol gyda'r cynllun gweithredu canlynol:
· Partneriaid sy'n derbyn llai o arian: Gostyngiad o 5% yn 2023-24, gostyngiad pellach o 20% yn 2024-25 a gostyngiad terfynol o 75% yn 2025-26.
· Partneriaid sydd â mwy o gyllid: 33.3% y flwyddyn dros y 3 blynedd nesaf (ac eithrio dwy gamp nad yw eto'n bodloni'r fframwaith gallu a fyddai angen rhagor o gymorth staff).
Pwyntiau trafod:
· Roedd rhai cyrff rheoli anllywodraethol yn gwneud newidiadau sylweddol i gwrdd â'r newid tra’r oedd eraill yn gwrthwynebu, gan obeithio na fyddai'n cael ei gymhwyso ac yn cael ei ddadwneud yn dilyn yr Arolwg Chwaraeon Ysgol neu yn sgil pwysau gwleidyddol.
· Roedd rhai Aelodau o'r farn nad oedd y newid yn digwydd yn ddigon cyflym, ond roedd Chwaraeon Cymru wedi gwrando ar y cyrff rheoli anllywodraethol yn ôl ei addewid, ac roedd hyn yn cael ei adlewyrchu yn y cynlluniau pontio.
· Roedd rhai yn teimlo bod y maes gwaith hwn mewn lle da, ac ystyried pandemig y ddwy flynedd ddiwethaf.
· Roedd pryder y gallai'r rheiny sydd â llai o arian wneud toriadau yn y meysydd anghywir. Fodd bynnag, nodir unrhyw fuddsoddiad a gynigir yn erbyn blaenoriaethau y cytunir arnynt.
· Byddai'r diweddariad nesaf i'r Bwrdd yn cael ei roi ym mis Tachwedd.
6.2 Dull buddsoddi partner – Partneriaid Eraill yn Pontio – SW(22)15
Rhoddodd yr adroddiad hwn y dull arfaethedig o fuddsoddi ar gyfer y partneriaid nad ydynt yn cael eu gyrru gan ddata ar gyfer 2023/2024 .
Yr her oedd penderfynu ar y ffordd orau o ddosbarthu'r buddsoddiad presennol i bartneriaid nad ydynt yn cael eu gyrru gan ddata a beth ddylai'r broses o wneud penderfyniadau fod i gefnogi hyn. Defnyddiodd y dull gweithredu fodel dylunio gwasanaeth – darganfod, diffinio, datblygu a chyflawni. I gyd-fynd â hwn mae staff wedi datblygu fframwaith sy'n seiliedig ar egwyddorion ar sail tair egwyddor allweddol o hyrwyddo cydraddoldeb, arbenigedd a ffyrdd o weithio. Yn ystod mis Mai a Mehefin byddai'r model yn cael eu profi'n fewnol a’u mireinio. Ym mis Gorffennaf byddai'r Bwrdd yn cael manylion y model terfynol i'w gymeradwyo, yna byddai'n cael ei gyflwyno i bartneriaid, fel y disgrifir yn yr adroddiad.
Roedd trafodaeth ynghylch dod o hyd i ffit addas i bartneriaid gyda sawl math o gyflawni, y rhesymu y tu ôl i'r dyraniadau canran ar gyfer pwyso, sut y byddai'r egwyddorion yn cael eu gwerthuso, sut y byddai llwyddiant yn cael ei gydnabod a'i wobrwyo, pa fath o broses casglu data a allai helpu i wella ac a allai'r dull cyffredinol fod yn fwy heriol i sefydliadau llai.
CAM GWEITHREDU: Y Prif Swyddog Gweithredol i ofyn i dri aelod o'r Bwrdd helpu yn anffurfiol gyda’r broses o lunio'r model wrth baratoi i'w gymeradwyo yn y cyfarfod nesaf ym mis Gorffennaf.
6.3 Teitl Cyfreithiol i'r Canolfannau Cenedlaethol – SW(22)16
Nodwyd y byddai'r mater hwn yn cael ei ystyried yng nghyfarfod nesaf Ymddiriedolaeth Cyngor Chwaraeon Cymru (Ymddiriedolaeth CChC). Roedd cynnydd da wedi'i wneud i ddeall y teitl cyfreithiol a'r dystiolaeth sy'n cefnogi'r farn bresennol fod Chwaraeon Cymru bob amser wedi dal y Canolfannau Cenedlaethol fel rhan o'r Ymddiriedolaeth. Roedd y sefyllfa hon wedi'i chryfhau gan ohebiaeth gyda'r Comisiwn Elusennau a oedd yn mynd yn ôl i 2009, a gafodd ei chofnodi pan drosglwyddwyd SWNC o'r CCPR (Cyngor Canolog ar gyfer Hamdden Corfforol) yn 1972, sef bod yn rhaid ei fod wedi'i drosglwyddo i Ymddiriedolaeth CChC er mwyn iddo fod yn drosglwyddiad cyfreithiol. Roedd Loosemores wedi cadarnhau hefyd ei bod hi'n arfer cyffredin i'r Teitl Cyfreithiol nodi mai Cyngor Chwaraeon Cymru ydoedd heb gyfeirio at y ffaith mai Cyngor Chwaraeon Cymru ydoedd yn rhinwedd ei swydd fel Ymddiriedolaeth CChC. Er mwyn gwneud y Teitl Cyfreithiol yn fwy cywir cynigiwyd bod datganiad atodol o ymddiriedolaeth yn cael ei roi ar waith. Byddai hyn yn cynnwys math o eiriad i'r teitl cyfreithiol a fyddai'n cyd-fynd â'r Ddeddf Elusennau. Roedd Bwrdd Chwaraeon Cymru ac Ymddiriedolaeth CChC bellach yn cael cais i gymeradwyo'r datganiad atodol hwn o ymddiriedolaeth ar wahân. Byddai'r teitl cyfreithiol i Blas Menai yn cael blaenoriaeth.
Cymeradwywyd y canlynol:
a) Gweithredu datganiad atodol o ymddiriedolaeth, gan egluro bod yr eiddo yn cael ei gadw fel rhan o’r ymddiriedolaeth a'i fod wedi'i gadw yn yr ymddiriedolaeth o'r adeg pan gawsant eu caffael gyntaf gan Chwaraeon Cymru (atodiad II o bapur SW(22)16).
b) Mae datganiad atodol yr ymddiriedolaeth i nodi 'Dim trefniant gan berchennog yr ystâd gofrestredig y mae adran 117-121 neu adran 124 o Ddeddf Elusennau 2011 yn gymwys i gael ei gofrestru oni bai bod yr adnodd yn cynnwys tystysgrif sy'n cydymffurfio ag adran 122(3) neu adran 125(2) o'r Ddeddf honno fel y bo'n briodol’
c) Dylai Chwaraeon Cymru wedyn wneud cais o'i wirfodd i Gofrestrfa Tir Ei Mawrhydi i sicrhau cyfyngiad perthnasol ar y teitlau cofrestredig fel y disgrifir uchod a'r ffurf sampl RX1 yn atodiad III o bapur SW(22)16.
d) Dylid anfon copi o benderfyniadau'r ymddiriedolwr at y Comisiwn Elusennau, ynghyd â datganiad o resymau'r Cwmni am eu pasio a chopi ardystiedig o'r datganiad ymddiriedolaeth a weithredwyd yn briodol unwaith y caiff ei dderbyn gan Gofrestrfa Tir EM.
6.4 Trefniadau Llywodraethu ar gyfer Ymddiriedolaeth CChC – SW(22)17
Trafodwyd trefniadau llywodraethu ychwanegol ar gyfer Ymddiriedolaeth CChC, fel y dangosir yn yr adroddiad. Roedd Loosemores wedi canfod dau fater i'w datrys, yn gyntaf yr angen i gael rolau penodol clir rhwng Bwrdd Chwaraeon Cymru ac Ymddiriedolaeth CChC, ac yn ail o ran gofynion y Comisiwn Elusennau i weld sut y caiff gwahanol ddiddordebau eu rheoli ac a yw'r trefniadau er budd gorau Ymddiriedolaeth CChC ac yn bodloni ei amcanion. Roedd gweithdrefnau presennol eisoes ar waith i reoli'r materion hyn a nodwyd mesurau ychwanegol yn yr adroddiad i gryfhau gweithdrefnau llywodraethu ymhellach.
Roedd yr aelodaeth annibynnol a nodir yn y dogfennau gwreiddiol yn cyfeirio at bwyllgor nad oedd yn bodoli bellach. Nid oedd aelodaeth annibynnol yn berthnasol i Ymddiriedolaeth CChC wrth symud ymlaen. Cymeradwyodd yr aelodau'r argymhelliad a'r camau nesaf, a byddai GW ac EW yn gweithredu.
6.5 Cyfleusterau Canolfan Genedlaethol Chwaraeon Cymru yn y Dyfodol – SW(22)18
Rhoddodd yr adroddiad hwn ddiweddariad ar ddatblygiad Cam 1 yr Achos Amlinellol Strategol (SOC). Pwrpas hyn oedd gwneud y ddadl dros newid, dangos y cyd-fynd strategol â chynlluniau a chanlyniadau strategol Llywodraeth Cymru a Chwaraeon Cymru, a nodi (ar lefel uchel) y dewisiadau, gwerth am arian, fforddiadwyedd a pha mor bosibl yw eu cyflawni. Byddai hyn i gyd yn destun dadansoddiad manylach o fewn yr Achos Busnes Amlinellol (OBC) a ddatblygwyd yng Ngham 2. Cytunodd yr aelodau gyda'r adborth gan y Grŵp Adolygu Cyfleusterau y byddai’n cael ei gynnwys yn y camau nesaf i ychwanegu at y fframwaith sy'n dod i'r amlwg.
Pwyntiau trafod:
· Nid oedd trafodaeth eto i'w chynnal ynghylch beth oedd y term darpariaeth gymunedol yn ei olygu wrth i'r pwrpas craidd gael ei lunio, o gofio bod darpariaeth hamdden gyhoeddus wedi gwella llawer ers yr amser pan adeiladwyd Canolfan Genedlaethol Chwaraeon Cymru.
· Roedd Cyngor Caerdydd wedi cadarnhau y byddai'n parhau i weithio gyda Chwaraeon Cymru, gyda ffocws penodol ar Gaerdydd yn unig. Roedd synergeddau posibl gyda'r cynlluniau'n cael eu datblygu gan Griced Morgannwg.
· Byddai trafodaeth yn cael ei chynnal gyda Llywodraeth Cymru cyn cyfarfod nesaf y Bwrdd.
7. Cyllid a Rheoli Risg
7.1 Adroddiad cyllid 2021/22 – SW(22)19
Nododd aelodau’r sefyllfa ariannol ddrafft ar 31 Mawrth 2022 ac ni chodwyd unrhyw broblemau.
7.2 Cofrestr Risg Gorfforaethol – SW(22)20
Nododd yr aelodau yr adroddiad ac ni chodwyd unrhyw faterion ar wahân i ofyn am newid i'r fformat siart/graff cylch.
8. Grwpiau Bwrdd a Phwyllgorau Sefydlog
8.1 Crynodeb o gyfarfodydd Pwyllgor ac Is-Grŵp
Nododd aelodau yr adroddiad ac ni chodwyd unrhyw faterion.
8.2 Pwyllgor Archwilio a Sicrwydd Risg – Llawlyfr Llywodraethu Corfforaethol
Cymeradwyodd yr aelodau'r Llawlyfr Llywodraethu Corfforaethol, gan ofyn i'r geiriad ar gyfer defnyddio e-bost arall gael ei newid i 'ddata cyfrinachol' yn hytrach na 'data' yn unig.
9. Gemau'r Gymanwlad – Tîm Cymru
Gwnaeth Helen Phillips a Chris Jenkins gyflwyniad a sesiwn holi ac ateb.
10.Adolygiad Whyte
Rhoddwyd diweddariad i'r Bwrdd a chafodd ei nodi, ni thrafodwyd unrhyw faterion.
11.Unrhyw fater arall
Diolchodd aelodau'r Bwrdd a'r Pwyllgor Gwaith i'r Cadeirydd am ei ymroddiad a'i ymrwymiad i Chwaraeon Cymru dros y pum mlynedd diwethaf.
Cafodd y cofnodion eu cymeradwyo gan y Bwrdd yn ei gyfarfod ar 29 Gorffennaf 2022.